Tijdlijn: Ael Jarichs Haxta

1485 -

	Datum	Gebeurtenis(sen)
1	1469	1469—1536: Erasmus Erasmus:In een tijd waarin de Italiaanse humanisten zich voornamelijk beperkten tot het slaafs lezen van de oude Latijnse en Griekse schrijvers, waren humanisten als Erasmus en Thomas More veel onafhankelijker denkers. Erasmus probeerde het geloof en het mens zijn te combineren en bestreed fanatisme en onverdraagzaamheid. Daarin was hij zijn tijd ver vooruit.
2	1500	1500: George van Saksen wordt Heer van Friesland. 1500: Geboorte van Karel V, heer der Nederlanden
3	1515	1515: Karel V installeert het Hof van Friesland. 1515: Floris van Egmond benoemd tot stadhouder van Friesland. 1515: Dokkum ontvangt van Karel V het privilege van een weekmarkt op donderdagen. 1515: Karel V op 5 januari te Brussel ingezworen als Heer der Nederlanden. 1515: George van Saksen verkoopt zijn rechten op Friesland aan Karel V voor 100.000 goudguldens.
4	1516	1516: St. Catharinavloed 1516: Karel V,koning van Spanje
5	1517	1517: Hindeloopen ingenomen door Pier van Donia, bijgenaamd Grote Pier. Een boer uit Kimswerd, en piraat die zich allerlei titels toebedeelde: koning van Friesland, hertog van Sneek, graaf van Sloten, vrijheer van Hindelopen en kapitein-generaal van de Zuiderzee; had een enorme haat tegen alles wat Hollands was.
6	1519	1519: Eerste oorlog met Frankrijk.
7	1520	1520: Grote Pier overlijdt op 28 oktober in Sneek.
8	1521	1521: Rijksdag in Worms, waar Maarten Luther in de ban wordt gedaan.
9	1524	1524: Friesland erkent Karel V als landheer.
10	1525	1525: Slag bij Frankenhausen 15 Mei 1525 betekende het einde van de boerenopstanden o.l.v. Thomas Muenzer, waarbij 100.000 sneuvelden.
11	1531	1531: Maria van Hongarije benoemd tot landvoogdes van de Nederlanden.
12	1533	1533: Op Slot Dillenburg in het Duitse Nassau wordt de oudste zoon Willem geboren, die op elfjarige leeftijd het Zuid-Franse prinsdom Oranje en aanzienlijke goederen in de Nederlanden erft van zijn neef René van Châlon. De jonge Prins van Oranje groeit op aan het hof van Karel V in Brussel, om hem te vrijwaren van Duits-protestantse invloeden.
13	1536	1536: Groningen en Drenthe onderwerpen zich aan Karel V.
14	1540	1540: Benoeming Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren, tot gouverneur van Friesland
15	1548	1548: De oprichting van een Bourgondische Kreits is de bekroning van Karels politiek om de Nederlanden in zijn greep te krijgen. Voor het eerst zijn zeventien Nederlandse gewesten (tien zuidelijke en zeven noordelijke, waaronder Friesland, het Groningerland, Gelre en de gebieden van de Utrechtse bisschop) in één verband verenigd. Stadhouders (plaatsvervangers van de vorst) komen aan het hoofd te staan van de gewesten.
16	1549	1549: Jan de Ligne, graaf van Aremberg, benoemd tot gouverneur van Friesland.
17	1552	1552: Pontiusvloed
18	1555	1555: Karel V doet troonsafstand van de Nederlanden. Filips II wordt Heer der Nederlanden.
19	1558	1558: Karel V sterft in zijn kloosterpaleis te Yuste.
20	1559	1559: Margareta van Parma Spaans gouverneur over de Nederlanden.
21	1566	1566: Hoge graanprijzen, met hongersnoden tot gevolg, leiden tot een geladen stemming in de gewesten. Een Verbond van (driehonderd) Edelen wendt zich tot de landvoogdes met een smeekschrift, waarin zij "moderatie' vragen: minder belasting, meer religieuze vrijheid. Een vooraanstaand adviseur van de landvoogdes, graaf Berlaymont, zou daarbij de beroemde woorden hebben gesproken: "Ce ne sont que des gueux.' ("Het zijn slechts bedelaars.') De woorden geuzen en geuzennaam vinden hier hun oorsprong. 1566: Beeldenstorm Op 10 augustus wordt in de West-Vlaamse plaats Steenvoorde de eerste katholieke kerk geplunderd. Deze Beeldenstorm verspreidt zich in twee maanden over de Nederlandse gewesten.
22	1567	1567: De hertog van Alva wordt regent. De Prins van Oranje vlucht naar Duitsland. 1567: Hoewel de rust inmiddels is teruggekeerd, arriveert in augustus een leger van 10.000 Spaanse en Italiaanse huurlingen onder leiding van de Hertog van Alva. Een speciale rechtbank de Raad van Beroerten (bloedraad)velt 1.100 doodvonnissen tegen "ketters'.
23	1568	1568: De slag bij Heiligerlee: Het was het begin van de Tachtigjarige Oorlog tussen geuzen en Spanjaarden, die in 1648 eindigde met de Vrede van Münster, waarbij Spanje de onafhankelijkheid van de Republiek der Verenigde Nederlanden erkende.Egmont en Hoorn in Brussel onthoofd.
24	1570	1570: De Allerheiligenvloed op 1 november. In Friesland komen 3000 mensen om.Het zeewater stond tot voor de poorten van de stad Groningen en men ving bij Oosterhogebrug kabeljauwIn dat jaar verdronken in de provincie Groningen 9000 mensen en meer dan 70.000 'hoornbeesten'
25	1572	1572: Beleg van Haarlem. De Watergeuzen veroveren Den Briel.
26	1573	1573: Requesens landvoogd. Volksheldin Kenau Simonsdochter Hasselaer. Die van binnen [Haarlem] hadden ooc een cloecke vrouwe ende eerbaer weduwe, omtrent XLVI jaren out, Kennau genoemt, die dander vrouwen in allen noot aenvoerde ende met eenighe andere veel manlycke daden boven vrouwen aert bedreef op ten vijant, met spiessen, bussen ende sweert, als een man haer behelpende in vrouwelycke habijt.
27	1574	1574: De Slag op de Mookerheide.
28	1576	1576: Dood van Requesens. Don Juan wordt landvoogd.
29	1578	1578: Matthias van Habsburg wordt landvoogd. Hetzelfde jaar wordt Parma landvoogd.
30	1579	1579: Unie van Atrecht en Utrecht.
31	1580	1580: Filips II doet Willem van Oranje in de ban.
32	1583	1583—1645: Hugo de Groot Hugo de Groot blonk al op jonge leeftijd uit als filoloog, theoloog en historicus, maar werd vooral beroemd als rechtsgeleerde. Omdat hij als medewerker van Johan van Oldenbarnevelt de vijandschap van Prins Maurits had opgeroepen, werd hij veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Hij wist te ontvluchten maar kon nooit meer terugkeren naar zijn land.
33	1584	1584: Willem Lodewijk wordt in oktober stadhouder van Friesland. 1584: Willem van Oranje wordt op 10 juli in Delft vermoord.
34	1585	1585: Stadhouder Willem Lodewijk van Nassau sticht in Franeker een hogeschool. 1585—1675: De gouden eeuw De gouden eeuw
35	1593	1593: Graaf Willem Lodewijk maakt zijn vermaarde tocht vanuit Emmen over het veen naar Roswinkel om zich in Boertange te verschansen. Toen die Willen Lodewijk in 1593 naar Roswinkel trok, legde hij vermoedelijk gelijkertijd de Emmerschans aan. Later werd over die schans een nieuwe, grotere schans aangelegd. 1593: Drenthe gaat deel uit maken van de zeven verenigde Nederlanden, doch werd geen lid van de Staten Generaal. Het bleef als enige gewest zelfstandig onder toezicht van stadhouder Willem Lodewijk. Drost werd toen Casper van Ewsum. Wederom luidt er voor Drenthe een nieuw tijdperk in.

Ga naar standaard site

Gegevens onderhouden door Renze Petersohn. | Data Beschermings Beleid.